Boşanma Davasının Türleri;
A) Anlaşmalı Boşanma
Anlaşmalı boşanmanın mümkün olabilmesi için;
1. Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması
2. Eşlerin birlikte mahkemeye başvurması ya da bir eşin, diğerinin davasını kabul etmesi
3. Tarafların iradelerinin gerçeği yansıttığının hâkim tarafından tespit edilmesi
4. Tarafların müşterek çocuklarının velayet açısından durumunun ve boşanmanın mali sonuçlarının anlaşmalı boşanma protokolünde belirlenmiş olması gerekmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Anlaşmalı boşanma, şartları oluştuğu takdirde en kısa sürede boşanma sonucunu sağlayacak yöntemdir. Anlaşmalı boşanma çekişmeli boşanmadan farklı olarak uzun bir yargılama prosedürünü gerektirmediğinden tarafların anlaşması, şartların gerçekleşmesi ve vekilin izleyeceği uygun hukuki yöntemlerle hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmektedir. Hatta bu yöntem ile boşanma, Aile Mahkemesine başvurulmasını takiben ilk celsede dahi gerçekleştirilebilmektedir. Ancak burada belirtilmelidir ki taraflar anlaşmalı boşanmaya ilişkin iradelerini görülecek duruşmaya bizzat katılarak hâkim huzurunda açıklamalıdırlar.
Bu hususta dikkat edilmesi gereken son nokta anlaşmalı boşanmaya ilişkin şartları ihtiva eden anlaşmalı boşanma protokolünün usulüne uygun ve tarafların hak kaybı sonucunu doğurmayacak şekilde tanzim edilmesi gerektiğinden bu sürecin aile hukuku konusunda uzman bir avukat ile sürdürülmesi lehinize olacaktır.
B) Çekişmeli Boşanma
Boşanmanın gerçekleşebilmesi için Medeni Kanun’da belirlenmiş genel veya özel sebeplerinin varlığı ve yargılama aşamasında bu sebeplerin ispatı gerekmektedir.
Genel Boşanma Sebepleri;
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması
Geçimsizlik, karakter uyuşmazlığı, güven sarsıcı davranışlar, evliliğe ilişkin görev ve yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, cinsel birleşmeden kaçınma, eşi doğal olmayan yönden cinsel ilişkiye zorlama, aşırı borçlanma sebebiyle icra takibi başlatılması, eşin sosyal medyada olağandışı şekilde vakit geçirmesi, eşin müşterek çocuklar ile ilgili yükümlülüklerine riayet etmemesi, eşler arasındaki evliliğe ilişkin detayların başkalarına intikali, sürekli tartışma hali, hakaret gibi sınırlı sayıda olmayan durum davranışlar kanun çerçevesinde genel boşanma sebebi olarak değerlendirilebilecek hususlardır.
Özel Boşanma Sebepleri;
1.Zina (Aldatma)
Boşanma sebebi olarak zina Türk Medeni Kanunu’nun 161.maddesinde düzenlenmiştir. Zina mutlak bir boşanma nedenidir ancak belirtilmelidir ki zina kusura dayanan bir boşanma sebebidir. Dolayısıyla zinanın varlığının mahkeme nezdinde ispatı elzemdir. Zinanın ispatlanması halinde mahkemece boşanmaya hükmedilir.
Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde zina eyleminin üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.
2.Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış
Medeni Kanun’un 162. Maddesinde düzenlenen hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma eşlerden birinin diğerinin hayatına kast etmesi çok kötü davranması veya ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunması hallerinde mümkün olabilmektedir.
Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde zina eyleminin üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.
Zina ve Hayata Kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış sebepleri vuku bulduğunda mağdur olan eşin bu davranışları affetmesi halinde dava hakkını kaybedeceği göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak bu özel sebepler çerçevesinde dava hakkı kaybedilmiş olsa dahi boşanmanın genel sebepleri çerçevesindeki dava hakkına halel gelmeyecektir.
3.Suç İşleme
Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir. Küçük düşürücü suçtan anlaşılan, aşağılayıcı utandırıcı toplumsal refleksler tarafından kabul edilmeyen kişinin yüzünü kızartacak suçlardır. Örnek vermek gerekirse; dolandırıcılık, rüşvet, hırsızlık, uyuşturucu madde kullanımı veya ticareti ile alakalı suçlar gösterilebilir.
4.Haysiyetsiz hayat sürme
Toplumun şeref, namus gibi kavramlarına aykırı olacak nitelikte hayat tarzını benimseme halidir. Örneğin; kumarbazlık, ayyaşlık ve buna benzer tutum ve davranışlar boşanmanın özel sebeplerinden haysiyetsiz hayat sürme içerisinde sayılabilecek hususlardır.
5.Terk
Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir.
Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.
Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hâkim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilân yoluyla yapılır. Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.
6.Akıl Hastalığı
Eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hâle gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir.
Evlilik Birliğinin Tekrar Kurulamaması
Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.
Boşanmanın Sonuçları
Medeni Kanun uyarınca Aile Mahkemesi müşterek çocuğun yararını gözeterek velayete ilişkin karar vermektedir. Buradan anlaşılması gereken çocuğun, fikri, ahlaki, kültürel ve bedensel olarak en iyi gelişim sağlaması için uygun ortamın hangi tarafta sağlanabileceği hususudur. Yerleşik uygulamada velayete ilişkin karar verilirken 8 yaş ve üstündeki çocuklar mahkemece bizzat dinlenmektedir.
Boşanma davası açılması halinde eşlerden biri kendi ve veya çocuklarının ihtiyaçları dâhilinde nafaka talep edebilir. Tedbir, iştirak ve yoksulluk nafakası olmak üzere 3 farklı nafaka türü vardır. Tedbir nafakası boşanma davası esnasında, iştirak ve yoksulluk nafakası ise boşanma hükmü ile beraber kararlaştırılır.
Boşanma davası açıldığı tarihe kadar evlilik birliği içerisinde edinilmiş bütün mallar mal paylaşımına tabidir. 01.01.2002 tarihi itibariyle edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir. Buradan anlaşılacağı üzere boşanma halinde eşler evlilik birliği içerisinde edinilen malları yarı oranında edinecektir.
Düğün takıları her halükarda kadın eşe aittir.
